FAʻAMATALAGA A LE TUSI PAIA O Miti MA FAAIUGA

Biblical Interpretation Dreams







Taumafai La Matou Mea Faigaluega Mo Le Aveeseina O Faafitauli

vaʻai ma miti i le Tusi Paʻia

Miti ma faaaliga faaliliuga. Tagata uma miti. I taimi o le Tusi Paia, sa fai foi miti a tagata. O na miti masani ma miti faʻapitoa foi. I miti o loʻo faʻamatalaina i le Tusi Paia e masani ona iai se feʻau e maua e le miti mai le Atua. Tagata i taimi o le Tusi Paia talitonu e mafai e le Atua ona talanoa i tagata e ala i miti.

O miti taʻutaʻua mai le Tusi Paia, o miti a Iosefa. Sa ia te ia foʻi le meaalofa o le faʻamatalaina o miti, pei o le miti a le tagata foaʻi ma le fai meaʻai. I le Feagaiga Fou foi tatou te faitau ai e faʻaaoga e le Atua miti e faʻamanino ai mea i tagata. I le uluaʻi aulotu Kerisiano, o miti na vaʻaia o se faʻailoga o le galue o le Agaga Paʻia.

Miti i le taimi o le Tusi Paia

I aso o le Tusi Paia, na miti foi tagata i aso nei. ‘O miti e pepelo’. O lenei o se lauiloa faamatalaga ma masani ona moni. Miti mafai ona faaseseina i tatou. O le taimi lenei, ae na iloa foi e tagata i taimi o le Tusi Paia. O le Tusi Paia o se tusi mafaufau lelei.

Ua lapataʻi mai le faaseseina o miti: ‘E pei o le miti a se tasi o fia’ai: e miti i mea’ai, ae o lo o fiaai pea pe a ala mai; poʻo se tasi o loʻo fia inu ma miti o loʻo inu o ia, ae o loʻo fiainu pea ma mago i le ala (Isaia 29: 8). O le manatu o miti e le tele se faiā ma mea moni e mafai foi ona maua i le Tusi o Failauga. Fai mai: O le toʻatele e taʻitaʻia ai i le miti ma tele talanoaga i talatala ma Miti ma upu gaogao ua lava. (Failauga 5: 2 ma le 6).

Moe i le Tusi Paia

Miti taufaafefe, miti taufaafefe, mafai ona faia se loloto lagona. O loʻo taʻua foi le miti leaga i le Tusi Paia. E le o tautala le perofeta o Isaia i se miti leaga, ae na te faaaogaina le upu fefe i le fefe (Isaia 29: 7). E i ai foi Iopu ma miti popole. Na ia taʻua e uiga i lena: Aua pe a ou fai atu, Ou maua le mafanafana i luga o loʻu moega, o loʻu moe o le a faaitiitia ai loʻu faanoanoa, ona e faateʻia aʻu i miti,
ma o ata ou te vaʻai i ai ua ou fefe ai
(Iopu 7: 13-14).

E talanoa le Atua e ala i miti

E fetalai mai le Atua e ala i miti ma faʻaaliga .O se tasi o mau taua e uiga ile faʻaogaina e le Atua o miti e faʻafesoʻotaʻi ai tagata e mafai ona faitauina ile Numera. O iina na taʻu atu ai e le Atua ia Aaron ma Mirjam le auala na te fesoʻotaʻi ai ma tagata.

‘Ona afio ifo ai lea o le ALI‘I i le ao, ma tu mai i le faitoto‘a o le fale‘ ie, ‘ua vala‘au atu‘ iā Arona ma Miriama. Ina ua latou o mai uma i luma, na Ia fetalai: Faʻalogo lelei. Afai e iai se perofeta a le ALII ma oe, o le a ou faʻailoa atu aʻu ia te ia i faʻaaliga ma o le a ou tautala atu ia te ia i miti. Ae o Mose laʻu auauna, o le e mafai ona ou faʻalagolago atoa i ai, ou te feutanaʻi ese: ou te tautala saʻo, manino, e leʻo se mea taumate ma ia, ma e vaʻai mai o ia i oʻu foliga. Faʻafefea la 'ona e faʻamalosi e fai atu' upu i laʻu 'auʻauna o Mose? N (Numera 12: 5-7)

E talanoa le Atua ma tagata, ma perofeta, e ala i miti ma faaaliga. O nei miti ma faʻaaliga e le manino i taimi uma, o lea e oʻo mai o ni mea taumate. Miti e tatau ona manino. E masani ona latou fesili mo se faʻamatalaga. E ese le auala na feagai ai le Atua ma Mose. E talaʻi saʻo le Atua ia Mose ae le o miti ma faʻaaliga. O Mose e iai lona tofiga faʻapitoa o se tagata ma taʻitaʻi o tagata Isaraelu.

Le faʻamatalaina o miti i le Tusi Paʻia

O tala i le Tusi Paia o loʻo faamatala ai miti e maua e tagata . O na miti e masani ona le tautala mo latou lava. O miti e pei o ni tupua e tatau ona fofo. O se tasi o faʻamatala miti taʻutaʻua i le Tusi Paia o Iosefa. Na ia mauaina foi miti faapitoa. O miti e lua a Iosefa e faʻatatau i fusisaito e ifo i luma o ana fusi saito ma fetu ma le masina e ifo atu i ona luma (Kenese 37: 5-11) . E le o tusia i le Tusi Paia pe na ia iloa na iloa le uiga o nei miti.

I le faʻaauauina o le tala, na avea ai Iosefa ma tagata e faʻamatala miti. E mafai e Iosefa ona faamatala miti a le tagata foai ma le fai meaʻai (Kenese 40: 1-23) . Mulimuli ane sa ia faamatala foi ana miti i le Farao o Aikupito (Kenese 41) . O le faʻamatalaina o miti e le sau mai ia Iosefa lava ia. Na fai atu Iosefa i le tagata foai ma le fai meaʻai: O le faʻamatalaina o miti o se mataupu a le Atua, a ea? Taʻu mai na miti i se aso (Kenese 40: 8). E mafai e Iosefa ona faamatala miti e ala i musumusuga a le Atua .

Tanielu ma le miti a le tupu

I le taimi o le tafeaga i Papelonia, o Tanielu na faamatala le miti a le Tupu o Nepukanesa. E faitio Nepukanesa i le au taʻutaʻu miti. Na ia taʻua foi, e le gata e tatau ona latou faamatala le miti, ae tatau foi ona latou taʻuina ia te ia le mea na ia miti ai. O faʻauiga miti, faʻataulaitu, faʻataulaitu, faʻataulaitu i lona maota e le mafai ona faia lena. Latou te fefefe mo o latou ola. E mafai e Tanielu ona pasi le miti ma lana faamalamalamaga i le tupu e ala i faaaliga paia.

E manino lava Tanielu i le mea na ia lipoti atu ai i le tupu: E le mafai e tamaloloa atamamai, fai togafiti faʻataulaitu, faʻataulaitu poʻo ni tagata vavalo i le lumanaʻi ona faʻailoa atu ia te ia le mea lilo e fia malamalama ai le tupu. Ae e iai le Atua i le lagi na te faʻailoa mai mea lilo. Na ia faʻailoa atu i le Tupu o Nepukanesa le mea o le a tupu i le iʻuga o taimi. O miti ma faʻaaliga na oo atu ia te oe i le taimi na e moe ai o mea ia (Tanielu 2: 27-28 ). Ona taʻu atu lea e Tanielu i le tupu le miti ona ia faamatala lea o le miti.

Faʻamatalaina miti e le tagata le talitonu

Na taʻua uma e Iosefa ma Tanielu i le faʻauigaina o miti o le faʻauigaina e le sau lava mai ia laʻua, ae o le faʻauigaina o se miti e mai le Atua. E iai foʻi le tala i le Tusi Paʻia e faʻamatala ai se miti e se tasi e le talitonu i le Atua o Isaraelu. O le faʻauigaina o miti e le taofia mo tagata talitonu. I Richteren o le tala i se tagata faapaupau na te faʻamatalaina se miti. O le Faamasino Kitiona, o le na te faaliloina faalilolilo, na faamalosia i lena faamatalaga (Faamasino 7: 13-15).

Moemiti i le tala lelei a Mataio

E le gata i le Feagaiga Tuai e fetalai mai le Atua i tagata e ala i miti. I le Feagaiga Fou, o Iosefa o le faʻaipoipo a Maria, toe o se Iosefa, na mauaina faʻatonuga mai le Aliʻi e ala i miti. Ua faamatala e le faievagelia o Mataio ni miti se fa na fetalai mai ai le Atua ia Iosefa. I le miti muamua, na faatonuina ai o ia e ave Maria, o le na to, e avea ma ana ava (Mataio 1: 20-25).

I le miti lona lua na manino ia te ia le tatau ona sola i Aikupito ma Maria ma le pepe o Iesu (2: 13-15). I le miti lona tolu na logoina ai o ia e uiga i le oti o Herota ma e mafai ona ia toe foi saogalemu i Isaraelu (2: 19-20). I le miti lona fa, na maua ai e Iosefa le lapataʻiga e aua le alu i Kalilaia (2:22). I le va mauao le poto mai sasaeo se miti ma le poloaʻiga e aua le toe foi ia Herota (2:12). I le faaiuga o le evagelia a Mataio, o loo taʻua ai le ava a Pilato, o le na i se miti na tigaina tele e uiga ia Iesu (Mataio 27:19).

Moemiti i le ekalesia muamua a Keriso

Ina ua mavae le maliu ma le toetu o Iesu e le faapea o le a le toe iai miti mai le Atua. I le aso muamua o le Penetekoso, ina ua liligiina ifo le Agaga Paia, na saunoa ai le aposetolo o Peteru. Na ia faamatalaina le liligiina mai o le Agaga Paia e pei ona valoia e le perofeta o Ioelu: O le mea o loʻo tupu iinei ua faʻailoa mai e le perofeta o Ioelu: I le iʻuga o taimi, fai mai le Atua, O le a ou liligiina atu loʻu agaga i luga o tagata uma. E faʻapea foʻi ona vavalo ou ataliʻi ma ou afafine, e vaʻai faʻaaliga tagata ma miti a tagata matutua.

Ioe, o le a 'ou liligiina atu loʻu agaga i luga o aʻu auauna uma ma auauna i lena taimi, ina ia latou perofeta. (Galuega 2: 16-18). Faatasi ai ma le liligiina mai o le Agaga Paia, tagata matutua o le a vaʻaia miti foliga miti ma tagata talavou faʻaaliga. O Paulo na taʻitaʻia e le Agaga o le Atua i ana malaga faamisionare. O nisi taimi o se miti na ia maua ai le faʻaaliga i le mea e tatau ona alu i ai. O lea na miti ai Paulo i se tamaloa mai Maketonia valaʻau ia ia: Kolosi atu i Maketonia ma fesoasoani mai! (Galuega 16: 9). I le Tusi Tusi o Galuega, miti ma faʻaaliga o se faʻailoga o le i ai le Atua i le ekalesia e ala i le Agaga Paia.

Anotusi